Δημοσθένης Κούρτοβικ: «Οργανώσατε Απαγχονισμούς Πιθηκοφίλων»

Δεν είναι η πρώτη φορά που το θέμα της ζωικής καταγωγής του ανθρώπου κάνει τους ρασοφόρους βρυκόλυκες του σκοταδισμού να βγουν απ' τα κιβούρια τους και ν’ αρχίσουν να ουρλιάζουν μαζί με τους δραγουμάνους τους. Εδώ έκαψαν έναν Τζορντάνο Μπρούνο επειδή τόλμησε να πει πως ίσως υπάρχει ζωή και σ' άλλα άστρα, εδώ εκμηδένισαν την ιταλική επιστήμη επειδή υποστήριξε, δια στόματος Γαλιλαίου, ότι η γη κινείται, εδώ εξόντωσαν έναν Θεόφιλο Καΐρη για το «ένυλό» του, και θ' άφηναν έναν «ανεκδιήγητο μαρξιστή» (βλ. «Βραδυνή» της 10.1.85) σαν τον καθηγητή Σταυριανό να μαθαίνει στα παιδιά μας πως καταγόμαστε απ' τους πιθήκους; Ε, όχι δα! Άσε που οι θεωρίες περί πιθηκοειδών προγόνων του ανθρώπου δεν είναι μόνον αθεϊστικές, αλλά και γελοίες («Βραδυνή» της 30.11.84, «Καθημερινή» της 14.2.85), διότι ποιος σοβαρός άνθρωπος θα πίστευε πως κάποτε ήμασταν πίθηκοι και δεν προήλθαμε από μια ροχάλα του Ιεχωβά που έπεσε στη λάσπη ή πως η γυναίκα δεν βγήκε από ένα παΐδι του άνδρα;

Ευαγγελία Καλεράντε: Τελειώσαμε;*

Η έρευνα μας πραγματοποιήθηκε το Ακαδημαϊκό έτος 2011-2012. Η περίοδος αυτή χαρακτηρίζεται από ιδιαίτερη πολιτική κινητικότητα στο χώρο της «Χρυσής Αυγής» με επικέντρωση στο μεταναστευτικό ζήτημα. Ως ακροδεξιάς χώρος ταυτίζεται με τις απόψεις των Ευρωπαϊκών Ακροδεξιών κομμάτων για την κατώτερη φύση των μεταναστών, ιδιαίτερα των «νέγρων», τους οποίους διακρίνει από τους Αλβανούς και τους Ρωσο-πόντιους. Σε συνοικίες των μεγάλων αστικών κέντρων που κατοικούν ή εργάζονται μετανάστες δημιουργούνται επεισόδια και η «Χρυσή Αυγή» σταδιακά αποκτά ένα ρόλο «προστάτη» των Ελλήνων, εις βάρος των μεταναστών, που αντιμετωπίζουν τις βίαιες αντιδράσεις των μελών της «Χρυσής Αυγής». Η συμπεριφορά των Χρυσαυγιτών έμμεσα νομιμοποιείται, καθώς γίνεται αποδεκτή από την τοπική κοινωνία, που αισθάνεται ότι προστατεύεται έχοντας δίπλα της άτομα, που ενδιαφέρονται γι αυτήν. Φαίνεται ότι η οικονομική κρίση επιτείνει το φαινόμενο της περιθωριοποίησης των ατόμων και με τη συρρίκνωση του κράτους- πρόνοιας, η «Χρυσή Αυγή» αναπληρώνει την «έλλειψη» με τη παροχή μιας προστατευτικής μέριμνας για τα άτομα. Μέσω της «τεχνητής δύναμης», απόρροια της επαφής τους με τα μέλη της «Χρυσής Αυγής», Έλληνες των κατώτερων κυρίως κοινωνικών στρωμάτων αισθάνονται ισχυρότεροι απέναντι στους μετανάστες, τους οποίους αντιμετωπίζουν ως υπαίτιους της οικονομικής κρίσης και της αξιακής διαφθοράς.

Γιώργος Θαλάσσης: Το Σώμα και το Έθνος

Η σχέση του ανθρώπινου σώματος και του έθνους μπορεί να αναζητηθεί στον ρομαντισμό, που είναι το γενεσιουργό κίνημα του εθνικισμού. Ο ρομαντισμός διατήρησε τον άνθρωπο στην κεντρική θέση, στην οποία τον είχε τοποθετήσει ο ουρανισμός, με τη διαφορά ότι η ελεύθερη συνείδηση με τις υπερφυσικές δυνατότητες και τις μεταφυσικές διαστάσεις δρα, οραματίζεται και αγωνίζεται για λογαριασμό ενός έθνους. Ο εθνικός ήρωας οδηγεί σε νικηφόρους πολέμους που καταλήγουν στην εθνική ανεξαρτησία ή την εδαφική επέκταση της πατρίδας του. Από την άλλη ο εθνικός ποιητής καταγράφει με επική διάθεση την ιστορική κληρονομιά του έθνους, τους συνδετικούς κρίκους που εξασφαλίζουν την ομοιογένειά του, τη δόξα και το μεγαλείο που εγγυώνται την υπεροχή του έναντι των άλλων εθνών. Η περιγραφή των συστατικών μερών ενός έθνους ή των ενοποιητικών στοιχείων που διακρίνουν τα μέλη του δεν μπορεί να γίνει χωρίς αντιφάσεις και χωρίς ιδεαλισμό. Γι’ αυτό και κάθε περιγραφή ή κάθε αναφορά σχετική με το έθνος ανήκει στο χώρο της μεταφυσικής. Η ομοιογένεια, η ομοψυχία, η ομοθυμία, η ομοφωνία που είναι τα βασικά χαρακτηριστικά ενός έθνους, οδηγούν στη μεταφορική παράστασή του ως σώματος. Η πιο προσφιλής απόδοση του έθνους είναι ως ενός σώματος με μια καρδιά, με μια ψυχή. Το ελληνικό έθνος, ή αλλιώς ο ελληνισμός, η ελληνική φυλή, ο ελληνικός λαός είναι συχνά υποκείμενο ρημάτων όπως χαίρεται, αγωνιά, πανηγυρίζει, θυμάται, ξύπνησε. εορτάζει, αγωνίζεται, πολεμά, δεν ξεχνά, δεν ανέχεται, εκλέγει, αποφάσισε, ανταποκρίθηκε στο κάλεσμα. Το έθνος, η φυλή, ο λαός είναι ένα στοιχείο συμπαγές, ατόφιο, ακέραιο, που δεν επιτρέπει καμιά ρωγμή, καμιά διαφοροποίηση στα συστατικά του μέρη. Η ομοιογένεια των κυττάρων του συνιστά τη θεμελιώδη φαντασίωση του εθνικού τέρατος.

Mike Peters: Κοινωνία Δίχως Σχολεία, Γιατί ο Ivan Illich Είναι Επίκαιρος Σήμερα

Ο Ivan Illich, αυστριακός καθολικός ιερέας και αυθεντικός κοινωνικός στοχαστής, μπορεί να μην προσδιορίζονταν ως αναρχικός, αλλά η προθυμία του να αμφισβητήσει τις καθιερωμένες ιδέες και να σκεφτεί έξω από τα καθιερωμένα για διαφορετικές πτυχές της κοινωνίας, σημαίνει βέβαια πως μοιράζεται το είδος του ριζοσπαστικού πνεύματος αμφισβήτησης που είναι χαρακτηριστικό μεγάλου μέρους της αναρχικής σκέψης. Αν και σχεδόν πενήντα χρόνια πέρασαν από το βιβλίο του, Κοινωνία Δίχως Σχολεία, μοιάζει ακόμη επίκαιρο σε μια στιγμή που η παρούσα κρίση και οι επιπτώσεις της έχουν αναγκάσει ακόμη και καθιερωμένους πολιτικούς να αναζητήσουν νέες ιδέες και προσεγγίσεις. Με την οικονομία της ελεύθερης αγοράς να έχει εγκαταλειφθεί προσωρινά, τους άστεγους να στεγάζονται προσωρινά και σοβαρό διάλογο περί βασικού εισοδήματος, η σκέψη έξω από τα καθιερωμένα έχει γίνει η νέα κανονικότητα. Επιπλέον, η πανδημία έχει επιβεβαιώσει την προθυμία μεγάλου αριθμού ανθρώπων να συνεισφέρουν σημαντικά στην ευημερία άλλων, ακόμη και αν είναι προς δική τους απώλεια, είτε μένοντας στο σπίτι είτε με το να προσφέρουν εθελοντικά. Η ιδέα της κοινότητας έχει γίνει ακόμη πιο ισχυρή. Αυτή η τάση προς της αποθεσμικοποίηση συνδέεται με την εχθρικότητα του Illich προς το υποχρεωτικό σχολείο και την εναλλακτική που προτείνει. Υποστηρίζει πως οι επίσημοι εκπαιδευτικοί θεσμοί, μέσα από την εξάρτηση τους σε ένα προσχεδιασμένο πρόγραμμα, μέτρηση απόδοσης και πιστοποίηση, διδάσκει τους νέους ανθρώπους να αναγνωρίσουν τη θέση τους σε μια ιεραρχική κοινωνία, στην οποία ο μόνος δρόμος προς την επιτυχημένη ζωή, είναι η παθητική κατανάλωση του προσφερόμενου. Ένας σημαντικός αριθμός μαθητών μπορεί να αρνηθούν να συμμορφωθούν αλλά η απομόνωση τους αντιμετωπίζεται από εκείνους σε θέση εξουσίας ως παράπλευρο κόστος.

Herman Salton: Ο Μικρός Πρίγκηπας, Φυλή και οι Πέντε Πλανήτες του Ρατσισμού

Τα παιδιά είναι «τα χέρια με τα οποία κρατάμε τον ουρανό», λέει μια παλιά παροιμία. Διαμορφώνουν το παρόν μας και αντιπροσωπεύουν μια γέφυρα με το μέλλον μας. τα παιδιά όμως είναι αχρησιμοποίητοι υπολογιστές που οι ενήλικες προγραμματίζουν με όλες τις απόψεις και αξίες – κατά συνέπεια με όλα τα στερεότυπα και τη στενομυαλιά. Τα παιδιά βλέπουν τα ίδια πράγματα με τους ενήλικες, ωστόσο τα βλέπουν διαφορετικά. «Οι ενήλικες δεν κατανοούν ποτέ οτιδήποτε από μόνοι τους», έγραψε ο Saint-Exupéry, «και είναι κουραστικό για τα παιδιά να τους εξηγούν πράγματα συνεχώς και για πάντα». Αφήστε τα στα δικά τους σχέδια, τα παιδιά αποδέχονται τους άλλους δίχως την ανάγκη των στερεοτύπων. Οι ενήλικες ωστόσο σύντομα αρχίζουν να επηρεάζουν τα παιδιά με τις δικές τους απόψεις, μερικές από τις οποίες είναι καλές και άλλες – όπως ο φασισμός – όχι. Η εκπαίδευση παίζει σημαντικό ρόλο σε αυτό, επειδή, αντίθετα με την κοινή γνώμη, ο ρατσισμός δεν είναι εγγενής αλλά επίκτητος. Είναι μια νοοτροπία που πηγάζει από την φτωχοποίηση του πολιτισμού και από μια αποσπασματική εικόνα του κόσμου. Δυστυχώς, η ανθρωπότητα μοιάζει να είναι βυθισμένη στο πολύ πρώιμο στάδιο της ανάπτυξης της.

Piotr Żuk: Τα σχολεία ως εργαστήρια εθνικισμού και προκατάληψης.

Κράτος, σχολείο, και εθνική κοινότητα μπορούν να προσφέρουν «σωτηρία», αλλά μόνο σε εκείνα τα άτομα που θα ζήσουν σε αρμονία με τη παράδοση, την αλήθεια και τον προκαθορισμένο κανόνα γνώσης. Στο πλαίσιο αυτό, σωτηρία σημαίνει ασφάλεια, αποδοχή, στήριξη, και άνοιγμα ευκαιριών καριέρας. Τα άτομα μπορούν να αποκτήσουν όλα αυτά αν αποδεχτούν τους τωρινούς κανόνες, αναγνωρίσουν τη σχετική ιστορική αφήγηση, τάσσονται με τα πατριωτικά πρότυπα, και είναι πιστά στην «αλήθεια». στη περίπτωση αυτή, η «υπεράσπιση της αλήθειας» δεν είναι παρά ένας αγώνας για εξουσία, που γίνεται ορίζοντας και αναπαράγοντας τη «πραγματική γνώση». Η εκπαιδευτική πολιτική της πολωνικής δεξιάς είναι μια τέλεια απεικόνιση της θέσης του Foucault πως γνώση και εξουσία είναι αχώριστες – καμιά εξουσία δεν μπορεί να υπάρξει δίχως τον κατάλληλο ορισμό και δημιουργία των κυρίαρχων μοντέλων γνώσης. Δεν μπορεί να υπάρξει γνώση που δεν εδραιώνει τις υπάρχουσες σχέσεις εξουσίες.

Σπύρος Λιναρδάτος: Η «Εθνική Αναδημιουργία» της 4ης Αυγούστου στην Εκπαίδευση

H 4η Αύγουστου έστρεψε σέ ακόμα αντιδραστικότερες κατευθύνσεις την Ελληνική Εκπαίδευση και ουσιαστικά την αποδιοργάνωσε. Βασική αρχή την οποίαν εφάρμοσε η δικτατορία ήταν «η Παιδεία για τους ολίγους». Γι’ αυτό προσπάθησε με κάθε τρόπο να απομακρύνει από τη μέση και ανώτερη Εκπαίδευση τα παιδιά του λαού. Κατάργησε το εξατάξιο δημοτικό σχολείο και επέβαλε το τετρατάξιο δημοτικό και το οκτατάξιο γυμνάσιο για να βγαίνουν τα παιδιά των εργατών και αγροτών, που δεν θα μπορούσαν να παρακολουθήσουν γυμνάσιο, με όσο το δυνατό λιγότερες γνώσεις. Η γλώσσα του λαού, ή δημοτική, διώχνεται ουσιαστικά και από το δημοτικό σχολείο παρόλο ότι ο Μεταξάς έκανε το δημοτικιστή. Η μέση και η ανώτατη εκπαίδευση γίνονται απρόσιτες για τα παιδιά των εργαζομένων εξαιτίας των υπέρογκων τελών και άλλων επιβαρύνσεων. Για να μη μένει καμιά αμφιβολία για τις πραγματικές της προθέσεις, η δικτατορία καταργεί ένα μεγάλο αριθμό ημιγυμνασίων καθώς και ανωτέρων παρθεναγωγείων «ίνα αποφευχθή η πληθωρική παραγωγή τελειόφοιτων μέσων σχολών εκ της οποίας δημιουργείται στρατιά ανέργων δήθεν διανοουμένων, εις βάρος των αναγκών της υπαίθρου». Ταυτόχρονα, ενώ δεν κάνει τίποτε για την ανάπτυξη των τεχνικών και Επαγγελματικών σχολών, ή δικτατορία ιδρύει τα ανερμάτιστα και χωρίς κανένα ουσιαστικά περιεχόμενο «αστικά σχολεία». Καταργεί τα παλιά σχολικά βιβλία και δίνει στα παιδιά τού ελληνικού λαού τα πνευματικά σκουπίδια του Οργανισμού Σχολικών Βιβλίων, όπου αντί για καλλιέργεια του εθνικού φρονήματος γινόταν αηδιαστική εξύμνηση του «αρχηγού», τού φασιστικού καθεστώτος και της φασιστικής Ε.Ο.Ν. και διαστρέβλωση της ελληνικής ιστορίας. Ιδιαίτερα ύστερα από την επιβολή των εβδομαδιαίων απογευματινών της «ηθικής διαφωτιςεως», δηλαδή των διαλέξεων για το «Νέο Κράτος» και την κυριαρχία στα σχολεία των μπράβων της ΕΟΝ επικράτησε πλήρης διάλυση.

Ron Jones: Το Τρίτο Κύμα

Το Τρίτο Κύμα. Τουλάχιστον επιτέλους μπορεί ειπωθεί ανοιχτά. Εδώ συνάντησα έναν μαθητή και μιλήσαμε με τις ώρες για αυτό τον εφιάλτη. Το μυστικό πρέπει επιτέλους να εξασθενεί. Πήρε τρία χρόνια. Μπορώ να πω σε σας και σε οποιοδήποτε άλλο για το Τρίτο Κύμα. Τώρα είναι απλά ένα όνειρο, κάτι που να θυμόμαστε, όχι κάτι που προσπαθήσαμε να ξεχάσουμε. Έτσι ξεκίνησαν όλα. Κατά μια παράξενη σύμπτωση νομίζω ότι ήταν ο Steve που ξεκίνησε τους Τρίτους Τρόπους με μια ερώτηση. Μελετούσαμε τη Ναζιστική Γερμανία και στη μέση μιας διάλεξης με διέκοψε με την ερώτηση. Πώς μπορούσε ο γερμανικός λαός να επικαλείται άγνοια για τη σφαγής των Εβραίων. Πώς μπορούσαν οι κάτοικοι των πόλεων, οι ελεγκτές των τραίνων, οι δάσκαλοι, οι γιατροί, να ισχυρίζονται πως δεν ήξεραν τίποτα για τα στρατόπεδα συγκέντρωσης και την ανθρώπινη σφαγή. Πώς μπορούσαν οι άνθρωποι που ήταν γείτονες και ίσως ακόμη και φίλοι του Εβραίου πολίτη να λένε πως δεν ήταν εκεί όταν συνέβη. ήταν μια καλή ερώτηση. Δεν ήξερα την απάντηση.

Γιώργος Παπαχριστοδούλου: Ψωμί, παιδεία, ελευθερία, οικολογία…

Η υπεράσπιση του δημόσιου (ελεύθερου και όχι κρατικού) στο πανεπιστήμιο, την εργασία, τη γειτονιά, την πόλη ενώνει γιατί τους αφορά άμεσα όλους. Ενώνει γιατί είναι πεδίο άμεσης πολιτικής, πεδίο που μπορεί να έχει απτά αποτελέσματα στην καθημερινότητά μας, πεδίο όπου μπορούν να ανθήσουν αδιαμεσολάβητοι αγώνες, μακριά από κόμματα, κράτος, εταιρείες, ΜΜΕ. Όσοι μάχονται για τον Αχελώο, τους ελεύθερους χώρους στην Αττική, ενάντια στην εξόρυξη χρυσού στις Σκουριές στη Χαλκιδική, ενάντια στα γήπεδα γκολφ στην Κρήτη, υπέρ των δασών και πολλοί άλλοι, αξίζουν τη στήριξη και την ενεργό συμμετοχή μας.