James L. Knoll IV: Πανικός και Πανδημίες

Πέρα από τα βασικά στάδια της άρνησης, της αναγνώρισης και της ανάκαμψης, μπορούμε να διακρίνουμε άλλα ψυχολογικά θέματα με βάση μια κοινωνική και ψυχολογική ανάλυση της συμπεριφοράς μας; Ας το προσεγγίσουμε αυτό με τρόπο που θα το έκανε ένας ψυχοδυναμικός ανθρωπολόγος, που ήρθε από έναν άλλο πλανήτη για να παρατηρήσει το είδος μας αυτή τη στιγμή. Αυτός ο ερευνητής πρώτα θα σημείωνε τους ακραίους φόβους μας για «μόλυνση» που ξεπερνούν την κοινωνική αποστασιοποίηση, το πλύσιμο των χεριών και ούτω καθεξής. Ο παρατηρητής μας θα σημείωνε το περίεργο αγώνα μας να εξασφαλίσουμε και να αποθηκεύσουμε χαρτί υγείας. Στη συνέχεια, η αποθήκευση προμηθειών και η ξαφνική έξη για την αγορά περισσότερων όπλων θα παρουσίαζε ενδιαφέρον. Ο παρατηρητής θα μπορούσε εύκολα να διακρίνει πως το άγχος που αντιμετωπίζουν σήμερα οι άνθρωποι έχει δημιουργήσει ορατές διαχωριστικές γραμμές στις κοινωνικοπολιτιστικές δομές μας. Όλα αυτά τα ευρήματα θα θεωρηθούν ως η αντανακλαστική αντίδρασή μας σε ξαφνικό και οξύ φόβο θανάτου – ή αυτό που ονομάζεται «προβολή θνησιμότητας» στη βιβλιογραφία της διαχείρισης της τρομοκρατίας. Ο εξωγήινος παρατηρητής μας μπορεί να καταλήξει στο συμπέρασμα πως το είδος μας δεν έχει ακόμη αποκτήσει μια λογική απάντηση τη δική του θνησιμότητα – επικείμενη ή όχι. Τέλος, μπορεί να καταγραφεί για όλη την αιωνιότητα πως οι άνθρωποι φαίνεται να «ξεχνούν» το μοτίβο του κοινωνικού δράματος, προτιμώντας να το θάψουν στο ασυνείδητο λίγο μετά την ολοκλήρωση μιας πανδημίας.

Max Haiven: Καμιά Επιστροφή στην Κανονικότητα

Στον απόηχο της επιδημίας μπορούμε να είμαστε σίγουροι πως φασίστες και αντιδραστικοί θα προσπαθήσουν να χρησιμοποιήσουν αλληγορίες – φυλετικής, εθνικής, οικονομικής – αγνότητας, εξαγνισμού, παρασιτισμού, και μόλυνσης για να επιβάλουν τα από πολύ καιρό κακοφορμισμένα όνειρά τους στην πραγματικότητα. Το εκδικητικό μυθιστόρημα των συνόρων, πλέον πιο πολιτικοποιημένο από ποτέ, θα μας στοιχειώνει όλους για πολλά χρόνια ακόμη. Οι «νέοι» απολυτάρχες, είτε δίνουν έμφαση στο απολυταρχικό κράτος, είτε στην απολυταρχική αγορά – ή και τα δύο – θε επιμένουν πως τώρα αναγνωρίζουν όλοι πως ζούμε τώρα – πάντα ζούσαμε – σε ένα ανελέητο, ανταγωνιστικό κόσμο και πρέπει να πάρουμε μέτρα για να οχυρώσουμε τους εαυτούς μας και να πετάξουμε έξω τους ανεπιθύμητους. Άλλες φορές, ο απολυταρχισμός μπορεί να έρθει με κρυφά, καλυμμένος με την ρητορική της επιστήμης, του προοδευτισμού και του κοινού καλού. Στο μεταξύ, θα υπάρξουν σχεδόν σίγουρα προσπάθειες από εκείνους που πλούτισαν και ενισχύθηκαν τις τελευταίες δεκαετίες, κυρίως στους διαπλεκόμενους τομείς της τεχνολογίας και της οικονομίας, για να εκμεταλλευτούν την επιρροή και τους πόρους τους, όπως και τις αδυναμίες και την παρακμή των παραδοσιακών θεσμών, για να οδηγήσουν το κόσμο στην αναδιοργάνωση σύμφωνα με νεοτεχνοκρατικά πρότυπα. Θα συνεχίσουν να προσφέρουν γενναιόδωρα τις υπηρεσίες των πανίσχυρων και πανταχού παρόντων αυτοκρατοριών τους στην παρακολούθηση, στην τροφοδοσία, την οικονομία και τα δεδομένα για να «βελτιστοποιήσουν» την κοινωνική και πολιτική ζωή. Αυτή η κορπορατική δυστοπία μπορεί να φορά ένα ανθρώπινο πρόσωπο: βασικό εισόδημα, προσοχή για νέες επιδημίες, προσωποποιημένη ιατρική. Ήδη καταφθάνουν, φέρνοντας δώρα για να μας βοηθήσουν σε αυτή την έκτακτη ανάγκη: παρακολούθηση φορέων της νόσου, απαγόρευση παραπληροφόρησης, προσφορά βοήθειας στα κράτη με διαχείριση δεδομένων και πληθυσμού.

Niall Scott: Αναρχισμός και Υγεία

Ίσως και να ισχύει πως η ευρεία και στερεοτυπική εικόνα του αναρχικού να μην είναι εκείνη κάποιου που να ενδιαφέρεται άμεσα με την υγεία, αλλά αυτό απέχει από την πραγματικότητα, όπως δείχνει ο Richard Cleminson στο έργο του πάνω στον ισπανικό αναρχισμό. Στην πράξη, αυτή η στερεοτυπική εικόνα είναι απόλυτα εσφαλμένη, και κάποιος απλά πρέπει να ρίξει μια ματιά στο ακτιβιστικό και αναρχικό ενδιαφέρον πάνω στην υγεία για να δει πως πολλά αναρχικά ζητήματα συνδέονται με στενά με θέματα υγείας, είτε αφορούν δημόσια, κοινωνικά, παγκόσμια, ή ατομικά θέματα υγείας. Συχνά μπαίνουν κάτω από διαφορετικούς τίτλους – κλιματική αλλαγή, οικολογία, και χρήση ανανεώσιμης ενέργειας για να αναφέρω μερικά – και υπάρχουν αναρίθμητες ομάδες πίεσης και ακτιβιστικά δίκτυα σε παγκόσμιο επίπεδο που συνειδητά στηρίζουν την αναζήτηση του ισότιμου δικαιώματος και της αυτονομίας στην υγιεινή ζωή. Για παράδειγμα, ο διάλογος γύρω από το fracking (υδραυλική ρωγμάτωση) ως πηγή για ενέργεια βασισμένη στον άνθρακα μπορεί να ιδωθεί με όρους ενός ουσιώδους ενδιαφέροντος γύρω από την ανθρώπινη και περιβαλλοντική υγεία. Για να είμαστε πιο ακριβείς, υπάρχει μια καταγραφή του ενδιαφέροντος που έχει ο αναρχισμός πάνω στην υγεία, αλλά πρέπει να αναζητηθεί σε διαδικτυακά φόρουμ και σε φυλλάδια, και μπορεί να διαπιστωθεί σε διαμαρτυρίες. Ακόμη και στις απαρχές της αναρχικής σκέψης, ο Ρώσος αναρχικός ακτιβιστής Mikhail Bakunin αναγνώρισε την υγεία ως βασικό ζήτημα, συμπεριλαμβανόμενης της αντίθεσης του στην χρήση της ιατρικής ως μέσου για την απόκτηση χρηματικού κέρδους.

Maik Fielitz: Ακροδεξιά Αυτοδικία στα Σύνορα της Ευρώπης

Ένα κύμα βίαιων δραστηριοτήτων έχει απλωθεί στα ελληνικά νησιά και στα ελληνοτουρκικά χερσαία σύνορα, με αυτόκλητους τιμωρούς να στοχοποιούν ΜΚΟ, δημοσιογράφους και μετανάστες. Ποιοι είναι αυτοί οι νέοι προστάτες; Πώς συνδέονται με ακροδεξιές οργανώσεις; Με δακρυγόνα, χειροβομβίδες και σφαίρες από καουτσούκ, η ελληνική συνοριοφυλακή και στρατός «υπερασπίζονται» τα σύνορα από άοπλους μετανάστες που είναι παγιδευμένοι σε μια ουδέτερη ζώνη μεταξύ δύο ιστορικά αντίπαλων κρατών. Η αστυνομία και ο στρατός βοηθήθηκαν από έναν όλο και μεγαλύτερο αριθμό ένοπλων παραστρατιωτικών που περιπολούν τις παραμεθόριες περιοχές της ηπειρωτικής χώρας και τα νησιά. Αυτοί οι «προστάτες» έχουν επιτεθεί βίαια κατά του προσωπικού των ΜΚΟ και των ξένων δημοσιογράφων. Αυτή η κλιμάκωση των παραστρατιωτικών δραστηριοτήτων είναι ιδιαίτερα ευπρόσδεκτη από ακροδεξιές ομάδες που προσπαθούν να συνειδητοποιήσουν τη δυναμική τους. Ωστόσο, η ατμόσφαιρα μιας κατάστασης εξαίρεσης που δικαιολογεί τη βία έχει επίσης ενθαρρυνθεί τους τελευταίους μήνες από τα πολιτικά κόμματα της κύριας πολιτικής σκηνής και τα μέσα μαζικής ενημέρωσης. Οι πρόσφατες βίαιες κινητοποιήσεις είναι επομένως κατανοητές μόνο στο πλαίσιο της επιθετικότερης πολιτικής ρητορικής κατά των μεταναστών και των προσφύγων.

Walter Benjamin: Σύντομη Ιστορία της Φωτογραφίας

Η κάμερα γίνεται όλο και μικρότερη, όλο και πιο προσβάσιμη για να συλλάβει φευγαλέες και κρυφές φωτογραφίες οι οποίες είναι ικανές να καταπλήξουν τον συνειρμικό μηχανισμό του παρατηρητή. Στο σημείο αυτό πρέπει να μπει η περιγραφή (λεζάντα), δημιουργώντας με αυτό το τρόπο μια φωτογραφία που φωτίζει τις σχέσεις της ζωής και που δίχως την φωτογραφική κατασκευή θα παρέμεναν κολλημένες στο κατά προσέγγιση. Δεν είναι άδικο που οι φωτογραφίες του Atget έχουν συγκριθεί με εκείνες μιας σκηνής δράσης. Αλλά δεν είναι κάθε γωνιά των πόλεων μας μια σκηνή δράσης; Δεν είναι κάθε περαστικός ένας πρωταγωνιστής; Δεν είναι έργο του φωτογράφου – απόγονο των ιερέων και των θυσιαστών της αρχαίας Ρώμης – να αποκαλύψουν την ενοχή και να κατονομάσει τον ένοχο στις φωτογραφίες του; «Ο αγράμματος του μέλλοντος», έχει ειπωθεί, «δεν θα είναι εκείνος που δεν μπορεί να διαβάσει το αλφάβητο, αλλά εκείνος που δεν μπορεί να βγάλει μια φωτογραφία». Δεν πρέπει όμως να θεωρήσουμε αγράμματο και το φωτογράφο που δεν μπορεί να διαβάσεις τις ίδιες του τις φωτογραφίες;

Tomás Ibáñez: Ο Μετα-αναρχισμός

Είτε αποτελεί αντικείμενο κριτικής είτε αποδοχής, ο μετα-αναρχισμός έχει σήμερα αρκετά μεγάλη παρουσία στο διεθνές αναρχικό κίνημα γι' αυτό κανείς δεν μπορεί να τον αγνοήσει. Ο όρος εμφανίστηκε πιθανότατα για πρώτη φορά τον Μάρτιο του 1987 σε ένα μικρό κείμενο με τίτλο «Μετα-αναρχική Αναρχία», γραμμένο από τον Χακίμ Μπέι, ψευδώνυμο του βορειοαμερικάνου αναρχικού Πίτερ Λάμπορν Γουίλσον (Peter Lamborn Wilson). Δεν πρέπει όμως να θεωρήσουμε την εμφάνιση αυτού του σύντομου μανιφέστου ως το σημείο εκκίνησης του μετα-αναρχισμού. Το κείμενο του Χακίμ Μπέι είναι μια καταγγελία των παραλυτικών αποτελεσμάτων της αποστέωσης των αναρχικών οργανώσεων και του αναρχισμού ο οποίος, σύμφωνα με τη διατύπωσή του, έχει γίνει μια απλή ιδεολογία. Μπορεί βέβαια να ζητά «το ξεπέρασμα του αναρχισμού στο όνομα της αναρχίας», πουθενά όμως δεν αναπτύσσει τις εννοιολογικές γραμμές που θα καθορίσουν τον μετα-αναρχισμό. Στην πραγματικότητα η επίδραση του Χακίμ Μπέι θα γίνει περισσότερο αισθητή στον χώρο του νεοαναρχισμού χάρη στις έννοιες των προσωρινών αυτόνομων ζωνών και των μόνιμων αυτόνομων ζωνών που θα αναπτύξει την δεκαετία του 1990 και οι οποίες θα επηρεάσουν κάπως τις ελευθεριακές καταλήψεις και κάποιες εξεγερσιακές ομάδες.

Simon Kuper: Ο ποδοσφαιρόφιλος αναρχικός

Μετακόμισα στο Βερολίνο το Σεπτέμβρη του 1990, δέκα μήνες μετά την πτώση του Τείχους. Η πόλη είχε τότε δύο μεγάλες ποδοσφαιρικές λέσχες, την FC Μπερλίν στα ανατολικά και τη Χέρθα BSC στα δυτικά. Η FC Μπερλίν ονομαζόταν Ντιναμό Βερολίνου. Πριν από την πτώση του Τείχους είχαν παίξει στο Στάδιο Γιαν, δέκα λεπτά με τα πόδια από το πρώτο μου διαμέρισμα στο Ανατολικό Βερολίνο. Η γειτονιά, η οποία ονομαζόταν Πρεντζλάουερ Μπεργκ, ήταν μία από τις λίγες που είχαν διασωθεί από τους βομβαρδισμούς των Συμμάχων, και είχε ερειπωθεί προ πολλού. Οι τελευταίες επισκευές είχαν γίνει γύρω στα 1920, και το Μάη του 1945 ο Κόκκινος Στρατός είχε να παλέψει για να καταλάβει κάθε δρόμο και στενό. Το Δυτικό Βερολίνο διέθετε τη Χέρθα. Πρωταθλήτρια Γερμανίας στα 1930 και 1931, ήταν αυτό που οι Γερμανοί αποκαλούν Παραδοσιακή Ομάδα, και κάποτε είχε υπάρξει η ομάδα ολόκληρου του Βερολίνου. Όμως το βράδυ της 13ης Αυγούστου 1961 υψώθηκε το Τείχος, και οι μισοί από τους παίκτες και οπαδούς της Χέρθα βρέθηκαν ξαφνικά αποκλεισμένοι στο Ανατολικό Βερολίνο. Έπαιζε στη Β' Κατηγορία της Γερμανίας όταν έπεσε το Τείχος, και ορδές πνιγμένων στα δάκρυα Ανατολικοβερολινόζων, ντυμένων με τη φανέλα της Χέρθα του 1950, επέδραμαν στο Ολυμπιακό Στάδιο. Κατά πάσα πιθανότητα ο πλέον φανατικός ανατολικός οπαδός της Χέρθα ήταν ο Χέλμουτ Κλόπφλες. Οποιοσδήποτε πιστεύει ότι το ποδόσφαιρο δεν έχει να κάνει με την πολιτική θα έπρεπε να κουβεντιάσει με τον Κλόπφλες. Είναι ένας μεγαλόσωμος, ξανθός, φεγγαροπρόσωπος άντρας ο οποίος απελάθηκε από την Ανατολική Γερμανία επειδή υποστήριζε λάθος ομάδες.

Eric Anthamatten: Το Πορτραίτο Ενός Ρατσιστή

Ο ρατσιστής ζει μέσα στο φόβο, και το θεωρούμενο αντικείμενο του μίσους του είναι απλά η προβολή του φόβου που έχει για τον ίδιο, δηλαδή, ο φόβος να είναι άνθρωπος, δηλαδή, ο φόβος να επιλέξει, ο φόβος να είναι υπεύθυνος, ο φόβος της ελευθερίας. Ο ρατσιστής είναι ο άνθρωπος του όχλου, επειδή αρνείται την ελευθερία του, επίσης αρνείται και την δυνατότητα της δημιουργικότητας και της δημιουργίας. Ο ρατσιστής έτσι θέλει μόνο να καταστρέφει, να ισοπεδώνει όσους είναι ελεύθεροι, δημιουργικοί, και υπεύθυνοι, εκείνους που δημιουργούν κόσμους και παίρνουν την ευθύνη για αυτούς τους κόσμους. Ο ρατσιστής «δεν έχει ψευδαισθήσεις για το ποιος είναι. Θεωρεί τον εαυτό του τον μέσο άνθρωπο, απλά μέσο, και σε τελική ανάλυση μέτριο άνθρωπο», γράφει ο Sartre. Και έτσι, η στρατηγική του είναι φέρει όσους είναι γύρω του στο δικό του επίπεδο κενότητας, όχι μόνο μέσα από την καταστροφή της γλώσσας και του νοήματος, αλλά πολύ συχνά, μέσα από την εξόντωση [που έρχεται μέσα από την κάνη ενός όπλου ή την κάψα ενός φούρνου. Για τον ρατσιστή, «δεν υπάρχει το ζήτημα δημιουργίας μιας κοινωνίας αλλά μόνο ο εξαγνισμός αυτής που ήδη υπάρχει».

Susan Bachrach: Ναζιστική Φυλετική Υγιεινή, στο Όνομα του Έθνους

Η ιδέα της φυλετικής υγιεινής είχε βαθιές ρίζες στη Γερμανία. Στα τέλη του 19ου και 20ου αιώνα, όλο και περισσότεροι γιατροί και επαγγελματίες της υγείας καυτηρίαζαν την πτώση της γεννητικότητας της Γερμανία και τον θεωρούμενο βιολογικό «εκφυλισμό» του έθνους και πρότειναν μεταρρυθμίζεις για την βελτίωση της ποσότητας και της ποιότητας του πληθυσμού. Η γρήγορη βιομηχανοποίηση και αστικοποίηση είχαν δημιουργήσει πυκνοκατοικημένες πόλεις, με τις κατάλληλες συνθήκες για ακραία φτώχια και εγκληματικότητα· την διάδοση της φυματίωσης, της σύφιλης, γονόρροιας, και άλλων μεταδοτικών ασθενειών· και αυξανόμενο αριθμό προσώπων που οι ψυχίατροι χαρακτήριζαν ως ψυχικά άρρωστους με ανάγκη ιδιαίτερης φροντίδας. Ως το 1945, περίπου 400000 Γερμανοί είχαν στειρωθεί εξαναγκαστικά. Η ιδιαίτερα ασαφής διάγνωση της «ανοησίας» πρόσφερε νομικές βάσεις στις περισσότερες των περιπτώσεων· η διάγνωση της σχιζοφρένειας αφορούσε την δεύτερη μεγαλύτερη κατηγορία. Μετά την εισβολή των γερμανικών δυνάμεων στη Πολωνία το 1939, η ναζιστική φυλετική υγιεινή πήρε μια ριζική στροφή, από τον έλεγχο της αναπαραγωγής και του γάμου στη μαζική δολοφονία των ανθρώπων που θεωρούσε βιολογικές απειλές. Μεταξύ 1939 και 1945, περίπου 200000 Γερμανοί θανατώθηκαν σε προγράμματα «ευθανασίας». Θανάσιμες δόσεις ναρκωτικών, λιμοκτονία, και αέρια ήταν οι μέθοδοι εκτέλεσης, που εφάρμοσαν γιατροί και νοσοκόμες. Η χρήση θαλάμων αερίου μεταμφιεσμένων σε ντους έδωσε το μοντέλο για τη μαζική δολοφονία των Εβραίων, η οποία ξεκίνησε το 1942 στα ναζιστικά στρατόπεδα στην Πολωνία. Ο πόλεμος, και το χαμήλωμα των ηθικών φραγμών σε μια εποχή σύγκρουσης και χάους, πρόσφερε την ευκαιρία για την στρατολόγηση γιατρών στην υλοποίηση αυτών δολοφονικών προγραμμάτων στο όνομα της αναγέννησης της Πατρίδας.

Cyrée Jarelle Johnson: Κοινωνική Σιωπή και Σεξουαλική Κακοποίηση

Ένας λόγος που οι κοινότητες – μια λέξη που χρησιμοποιώ εδώ για να περιγράψω ένα άμορφο συνδυασμό από οικογένειες, γείτονες, θρησκευτικές ή λατρευτικές ομάδες, και θεσμούς όπως το σχολείο και η τοπική κυβέρνηση – επιλέγουν να αγνοήσουν την παιδική σεξουαλική κακοποίηση είναι επειδή η απάντηση θεωρείται πως πρέπει υποχρεωτικά να είναι τιμωρητική και πως απαιτεί ένα τεράστιο αριθμό στοιχείων για να αποδειχτεί. Κανένας δεν θέλει ο Θείος Jerome να πάει φυλακή. Πως μπορείς να αποδείξεις πως ο πάστορας σε άγγιξε; Δεν είσαι πολύ μικρό για να ξέρεις τι είναι βιασμός; Το θύμα τιμωρείται επειδή ο θύτης δεν είναι σε διαθέσιμος για να δεχτεί την τιμωρία είναι πολύ σημαντικός για να τιμωρηθεί. Το θύμα δεν έχει σημασία επειδή έχει κηλιδωθεί από το έγκλημα και είναι ύποπτο επειδή και μόνο που το είπε σε κάποιον. Αντίθετα οι ριζοσπαστικές κοινότητες συνεχώς αναζητούν τρόπους να κάνουν την ευθύνη για την παιδική σεξουαλική κακοποίηση λιγότερο τιμωρητική για εκείνους που την διαπράττουν. Θα ήθελα να δω πρώτα να γίνεται λιγότερο τιμωρητική για τα παιδιά που την έχουν υποστεί.