Γιώργος Καλλής: Οικονομία, Ανεπάρκεια Δίχως Όρια

Ο Ροβινσώνας Κρούσος κοιτούσε την ιδιοκτησία του με ικανοποίηση. Χρόνια πριν, η θάλασσα τον είχε ξεβράσει σ’ αυτό το νησί, και χάρη στο θεό, τώρα δεν στερούνταν τίποτα. Σαν καλός Άγγλος, είχε το δικό του σπίτι με φράχτη, άφθονα φρούτα να μαζέψει, σιδερένια εργαλεία για κυνήγι ή τη καλλιέργεια κριθαριού και ρυζιού, σταφύλια για κρασί, κατσίκες για γάλα, έναν παπαγάλο για να τον διασκεδάσει, και τώρα τελευταία τον «Παρασκευά», τον υπηρέτη σύντροφο του (που του θύμιζε τους σκλάβους από την Αφρική που είχε χάσει στο ναυάγιο – να μπορούσε ίσως η φυτεία του στη Βραζιλία να έχει κέρδος δίχως αυτούς;). Είναι αυτός, ο Ροβινσώνας, ικανοποιημένος; Είναι καιρός για να χαλαρώσει; Όχι! η ζωή είναι σύντομη, και η μέρα έχει είκοσι τέσσερις ώρες. Θα έπρεπε να ακούει το παπαγάλο ή να διαβάζει τη βίβλο; Να οργώνει το χωράφι ή να διδάξει αγγλικά στο Παρασκευά και το Ευαγγέλιο; Να κάνει περισσότερα ακόντια σε περίπτωση που επιστρέψουν οι κανίβαλοι; Μπορεί να κάνει μόνο λίγα πράγματα μέσα σε μια μέρα. Ίσως τον επόμενο μήνα, όταν τελειώσει με αυτά τα ακόντια και αφού ο Παρασκευάς ξεστομίσει μια ριμάδα πρόταση στα αγγλικά, ίσως τότε να έχει χρόνο για ένα διάλλειμα.

Noam Chomsky: Η Ευθύνη των Διανοούμενων

Πριν από είκοσι χρόνια, ο Dwight Macdonald δημοσίευσε μια σειρά από άρθρα στο Politics πάνω στην ευθύνη των λαών και ειδικά πάνω στην ευθύνη των διανοούμενων. Τα διάβασα ως προπτυχιακός φοιτητής στα χρόνια μετά το πόλεμο και είχα την ευκαιρία να τα διαβάσω ξανά πριν μερικούς μήνες. Μου φαίνονται σαν να μην έχασαν καθόλου από τη δύναμη τους ή την πειστικότητα τους. Ο Macdonald καταπιάνεται με το ερώτημα της ενοχής του πολέμου. Θέτει το ερώτημα: Σε πιο βαθμό ήταν υπεύθυνοι ο γερμανικός ή ο ιαπωνικός λαός υπεύθυνος για τις θηριωδίες που διαπράχτηκαν από τις κυβερνήσεις τους; Και, πολύ σωστά, στρέφει το ερώτημα προς εμάς: Σε πιο βαθμό ο βρετανικός ή ο αμερικάνικος λαός είναι υπεύθυνοι για τους βάρβαρους βομβαρδισμούς κατά αμάχων, τελειοποιημένη ως πολεμική τεχνική από τις Δυτικές δημοκρατίες και φτάνοντας στη κορύφωση τους στη Χιροσίμα και στο Ναγκασάκι, αναμφίβολα μεταξύ των πιο απαράδεκτων εγκλημάτων στην ιστορία. Σε ένα προπτυχιακό φοιτητή το 1945-46 – σε οποιονδήποτε που η πολιτική και η ηθική του συνείδηση διαμορφώθηκε από τους τρόμους της δεκαετίας του 1930, από το πόλεμο στην Αιθιοπία, τους ρωσικούς διωγμούς, το «Κινέζικο Επεισόδιο», τον Ισπανικό Εμφύλιο Πόλεμο, τις ναζιστικές θηριωδίες, την Δυτική αντίδραση απέναντι σ’ αυτά και, εν μέρει, την συνενοχή για αυτά – αυτά τα ερωτήματα είχαν ιδιαίτερη σημασία και δριμύτητα.

Corey Robin: Ο Πρώτος Αντεπαναστάτης

Η επανάσταση έστειλε τον Thomas Hobbes στην εξορία· η αντεπανάσταση τον έστειλε πίσω. Το 1640, οι κοινοβουλευτικοί αντίπαλοι του Καρόλου Α΄, όπως ο John Pym, αποκήρυτταν οποιονδήποτε «κήρυττε για απόλυτη μοναρχία όπου ο βασιλιάς μπορεί να κάνει ό,τι επιθυμεί». Ο Hobbes είχε μόλις ολοκληρώσει τη συγγραφή των Στοιχείων του Νόμου, που έκανε ακριβώς αυτό. όταν συνέλαβαν τον ανώτερο σύμβουλο του βασιλιά και ένα θεολόγο που υποστήριζαν την απεριόριστη βασιλική εξουσία, ο Hobbes αποφάσισε ότι ήταν καιρός να φύγει. Δίχως καν να πακετάρει τα πράγματα του, έφυγε από την Αγγλία για τη Γαλλία. Έντεκα χρόνια και ένα εμφύλιο πόλεμο μετά, ο Hobbes έφυγε από τη Γαλλία για την Αγγλία. Αυτήν τη φορά έτρεχε να ξεφύγει από τους μοναρχικοί. Όπως και πριν, ο Hobbes είχε μόλις τελειώσει ένα βιβλίο. Ο Λεβιάθαν, θα εξηγούσε αργότερα, «πολεμάει για λογαριασμό όλων των βασιλέων και όλων εκείνων που, υπό οποιοδήποτε τίτλο, φέρουν τα δικαιώματα των βασιλέων». Ήταν το δεύτερο μισό αυτού του ισχυρισμού, με την φαινομενική αδιαφορία του για την ταυτότητα του κυρίαρχου, που τον έβαλε σε μπελάδες αυτή τη φορά. Ο Λεβιάθαν δικαιολόγησε, όχι, απαίτησε από τους ανθρώπους να υποταχθούν σε οποιοδήποτε άτομο ή άτομα ικανά να τους προστατεύσουν από ξένες επιθέσεις και πολιτικές αναταραχές. Με την κατάργηση της μοναρχίας και τις δυνάμεις του Oliver Cromwell να ελέγχουν την Αγγλία και να φροντίζουν για την ασφάλεια του λαού, ο Λεβιάθαν μοιάζει να υποστηρίζει ότι όλοι, συμπεριλαμβανομένων των ηττημένων μοναρχικών, να δηλώσουν πίστη στην Κοινοπολιτεία. Μορφές αυτής της θέσης είχαν ήδη φέρει την δολοφονία του Anthony Ascham, πρέσβη της Κοινοπολιτείας, από μοναρχικοί εξόριστους στην Ισπανία. Έτσι, όταν ο Hobbes έμαθε ότι οι κληρικοί στη Γαλλία προσπαθούσαν να τον συλλάβουν - ο Λεβιάθαν ήταν επίσης έντονα αντικαθολικός, γεγονός που πρόσβαλε τη Βασιλομήτωρα – έφυγε από το Παρίσι και επέστρεψε στο Λονδίνο.

Marie Goldsmith: Ο Κομμουνισμός του Kropotkin

Ήταν η ανάπτυξη της θεωρίας του αναρχικού κομμουνισμού που ο Kropotkin πίστευε πως είναι η βασική του συνεισφορά στη θεωρία του αναρχισμού. Πράγματι, ποια ήταν το οικονομικό ιδανικό του αναρχικού κινήματος πριν ο Kropotkin δημοσιεύσει μια σειρά από τα διάσημα άρθρα του στην εφημερίδα Le Révolté το 1879, άρθρα που τελικά αποτέλεσαν το βιβλίο του Λόγια ενός Επαναστατημένου; Πράγματι, ποιο ήταν το οικονομικό δόγμα του αναρχικού κινήματος πριν ο Kropotkin δημοσιεύσει μια σειρά από τα διάσημα άρθρα του στην εφημερίδα Le Révolté το 1879, άρθρα που τελικά αποτέλεσαν το βιβλίο του Λόγια ενός Επαναστατημένου; Μετά την δημιουργία της Διεθνούς, τα σοσιαλιστικά δόγματα αναπτύχθηκαν σύμφωνα με δυο γραμμές: το κρατικό κομμουνισμό και τον προντουνισμό. Οι κομμουνιστές επιδίωξαν την συγκέντρωση οικονομικής εξουσίας στα χέρια του κράτους και να δομήσουν την κοινωνική ζωή σε στρατιωτικά πρότυπα: αυστηρή πειθαρχία, «αποσπάσματα» και «εργατικούς στρατούς», αναγκαστική συλλογική κατανάλωση σε ένα περιβάλλον σαν στρατώνα, κλπ. Ο κομμουνισμός του Louis Blanc και του Cabet ήταν ακριβώς αυτού του είδους «πολεμικός κομμουνισμός»· μπορεί να διακήρυσσε την αρχή «στον καθένα σύμφωνα με τις ανάγκες του», αλλά οι πραγματικές ανάγκες έπρεπε να καθοριστούν από τα πάνω, μέσω ενός είδους συστήματος «ανακατανομής». Μια κοινωνική ιδέα σαν αυτή δεν μπορεί, φυσικά, να ικανοποιήσει ελεύθερα πνεύματα, και ο Proudhon πρότεινε μια οργάνωση εντελώς διαφορετικού, αντίθετου τύπου. Βάσισε την οικονομία του μέλλοντος πάνω στην ιδέα της ισότητας και της αμοιβαιότητας: η παραγωγή και η ανταλλαγή βασίζονταν στις συνεργατικές αρχές με μέλη της κοινωνίας να ανταλλάσσουν υπηρεσίες και προϊόντα σε ίση αξία. Τα προνόμια του κεφαλαίου έτσι εξαφανίζονται, αλλά η ιδιωτική ιδιοκτησία – αν και ιδιοκτησία αποκλειστικά χρησιμοποιούμενη ενεργητικά από την εργατική τάξη – θα συνεχιστεί, και η έννοια της κοινοτικοποίησης δεν εισέρχεται σ’ αυτή την οργάνωση.

Vahakn Dadrian: Η Τυπολογία της Γενοκτονίας

Τα περιστατικά γενοκτονίας ως κοινωνικό φαινόμενο μπορεί να εντοπιστεί πίσω στις βιβλικές εποχές. Η περιοδική της εμφάνιση στην ιστορία, ωστόσο, υπογραμμίζει την επικαιρότητα και τη σημασία της ως κοινωνικό πρόβλημα. Πράγματι, η καταγεγραμμένη ιστορία είναι γεμάτη με επεισόδια γενοκτονικής βίας που χαρακτηρίζουν τα εξελικτικά στάδια πολλών φυλών, εθνών και εθνικοτήτων. Υπό την έννοια αυτή, πολύ λίγες ανθρώπινες ομάδες μπορούν να εξαιρεθούν από τη σχετική κληρονομιά. Επιπλέον, πολλά έθνη-κράτη που με σύγχρονα μέτρα και σταθμά μπορεί να μην περιλαμβάνονται, ξεχωρίζουν ιστορικά. Χαρακτηριστικά μεταξύ τους είναι οι Εβραίοι στην προσπάθεια τους να εγκατασταθούν στην Παλαιστίνη συγκρούστηκαν και πολέμησαν πολλούς βιβλικούς λαούς και στη πορεία… «τους καταστρέψαμε ολοκληρωτικά… με τις γυναίκες και τα μικρά τους», και οι Άγγλοι με την «μέθοδο υπερπόντιας εγκατάστασης» που ο Toynbee περιγράφει ως γενοκτονία, ιδιαίτερα όσον αφορά τους ιθαγενείς του νησιού της Τασμανίας. Με τον ίδιο τρόπο, πολλές πτυχές της κακομεταχείρισης των φυλών των Ινδιάνων στην Βόρεια Αμερική ταιριάζουν σ’ αυτή τη κατηγορία. Μια πρόσφατη μελέτη από ένα Γάλλο ακαδημαϊκό ασχολείται σε βάθος με την ιστορική διάσταση αυτού του προβλήματος και επίσης είναι διαθέσιμη μια σύνοψη στην μορφή ιστορικού περιγράμματος. Υπό το φως αυτού του γεγονότος, μπορεί να αναρωτηθεί κανείς γιατί η ιστορική επανάληψη ενός κοινωνικού φαινομένου δεν έχει καταγραφεί ως σημαντικό κοινωνικό φαινόμενο, ιδιαίτερα μεταξύ κοινωνικών στοχαστών και κοινωνικών επιστημόνων. Όπως με επάρκεια ανέφερε ο Blumer, δεν κατανοούμε ακόμη πλήρως και πολύ λιγότερο αξιολογούμε τους τρόπους με τους οποίους ακόμη και οξεία κοινωνικά προβλήματα τείνουν να επιμείνουν για μεγάλες χρονικές περιόδους δίχως να αποκτήσουν την σωστή αναγνώριση ως τέτοια. Ούτε οι δημόσιοι αξιωματούχοι ούτε και οι πολιτικοί επιστήμονες είναι σημαντικοί εδώ αλλά αντίθετα κατά τον Blumer το ζήτημα είναι μια μάλλον περίπλοκη επιλεκτική διαδικασία συλλογικών αντιλήψεων, ορισμών, αξιολογήσεων και κρίσεων. Στο βαθμό που υπάρχει αυτή τη στιγμή κάποια αναγνώριση και αξιολόγηση της γενοκτονίας ως οξύ κοινωνικό πρόβλημα, η ανάλυση του εξ ανάγκης πρέπει να έχει έναν σαρωτικό προσανατολισμό που να φτάνει στα βάθη της ιστορίας. Ωστόσο μια τέτοιου τύπου μέθοδος εμποδίζεται από αρκετούς παράγοντες. Ένας σημαντικός αφορά το ζήτημα του ορισμού. Επειδή ο όρος προέρχεται από την μετά τον 2ο ΠΠ περίοδο και είναι άμεσα συνδεδεμένος με το ολοκαύτωμα του 2ου ΠΠ, δημιουργεί προβλήματα εφαρμογής σε προηγούμενα γεγονότα. Το γεγονός της πρόσφατης επινόησης και ευρείας αποδοχής της έννοιας της γενοκτονίας κατά ένα τρόπο επιβεβαιώνει πτυχές της συλλογικής συμπεριφοράς αποδοχής του. Δηλαδή, υπάρχει μια σταθερή και αυξανόμενη ανησυχία, από πλευράς του διεθνούς κοινού, σχετικά με το κίνδυνο γενοκτονίας σε παρούσες όπως και σε μελλοντικές διεθνείς συγκρούσεις.

Otto Gross: Διαμαρτυρία και Ηθική στο Ασυνείδητο

«Έτσι, όποιος σκοτώσει τον Κάιν», σύμφωνα με τις Γραφές, «θα τον βρει επταπλάσια εκδίκηση». Μπορεί να υπάρξει μόνο μία ερμηνεία αυτού του στίχου: Ο Κάιν αξίζει όσο επτά άνθρωποι εξαιτίας της πράξης του. Τονίζεται όμως μόνο η καταστρεπτική πτυχή αυτής της πράξης και δίνεται ιδιαίτερη έμφαση στον παράλογο-πρωτόγονο χαρακτήρα του συνειδητού κίνητρου της, που ελάχιστα απασχόλησε στον ίδιο τον δράστη. Γιατί αυτή η πράξη αποτελεί τη γέννηση της επαναστατικής διαμαρτυρίας. Δεν ήταν η αιώνια ελπίδα, σύμφωνα με την ελληνική παράδοση, αλλά η αιώνια δυσφορία που είχε έρθει στον ευτελισμένο κόσμο ως το μοναδικό καλό. Και πίσω από αυτήν την φαινομενικά παράλογη, κακή πράξη που αναδύεται με αινιγματικά ξαφνικό τρόπο από το σκοτεινό ασυνείδητο, η αιώνια στιγμή αυτού του αξεπέραστου και ακατάλυτου καλού εκδηλώνεται ως η βαθύτερη πραγματικότητα.

Riley Renegade & Kressent Pottenger: Η Σεξεργασία Είναι Εργασία

Με όρους ακτιβισμού για τα άτομα στην σεξεργασία, υπάρχει μια σημαντική διαφορά μεταξύ νομιμοποίησης και αποποινικοποίησης. Η νομιμοποίηση είναι το μοντέλο που κυρίως έχει δοκιμαστείς την Ευρώπη, που αντιμετωπίζει τα άτομα στη σεξεργασία με ταξικό τρόπο, με τα άτομα να κατηγοριοποιούνται και αδειοδοτούνται. Συνεχίζει να δημιουργεί πολλά κρατικά εμπόδια εισόδου στη βιομηχανία. Αντί να προωθεί την πλήρη πρωτοβάθμια φροντίδα, όπως αξίζει στους πάντες, το κράτος τελικά μπορεί να αντιμετωπίζει τα άτομα στη σεξεργασία ως φορείς ασθενειών, και να εστιάζει μόνο στα τεστ για σεξουαλικά μεταδιδόμενα νοσήματα. Το σκανδιναβικό μοντέλο λειτουργεί πάνω σε μια ιδέα φιλελεύθερης μεταρρύθμισης, με την άποψη πως, αν τερματίσεις τη ζήτηση, θα τερματίσεις την προσφορά. Αυτό είναι απλά αναληθές. Οι άνθρωποι θα επιθυμούν πάντα την στενή επαφή, θα θέλουν πάντα σεξ, και ο κόσμος θα θέλει να αγγίξει. Απλά το αναγκάζει να είναι πιο κρυφό, και πιο επικίνδυνο.

Νέλλη (Ελένη) Καμπούρη: Το Έμφυλο Υποκείμενο της Μετανάστευσης

Τα έμφυλα αυτά πρότυπα είναι άμεσα συνδεδεμένα με τον ελληνικό εθνικισμό που λειτουργεί ως πλαίσιο στις πολιτικές για τη μετανάστευση και αντιμετωπίζει τους μετανάστες ως υποδεέστερα όντα, ταυτίζοντας τους αλληγορικά με «παιδιά» στα οποία πρέπει να επιβάλλεται συγχρόνως και έλεγχος και προστασία. Το Ελληνικό κράτος αναλαμβάνει έτσι ένα πατερναλιστικό ρόλο απέναντι τόσο στη μετανάστρια «συμπλήρωμα» όσο και στη μετανάστρια «θύμα» που επιβάλει συγχρόνως και την αστυνόμευση και την ανθρωπιστική προστασία και αρωγή. Οι γυναίκες μετανάστριες εγκλωβίζονται σε αυτά τα πρότυπα με αποτέλεσμα να αντιμετωπίζονται ως μια ενιαία κατηγορία ανεξαρτήτως προέλευσης, φυλής, επαγγέλματος και κοινωνικής τάξης. Αποσιωπάται έτσι, η ποικιλομορφία των ταυτοτήτων που μπορεί να εμπεριέχονται στην κατηγορία των γυναικών- μεταναστριών και αποκλείονται σημαντικές ομάδες και άτομα από τον δημόσιο λόγο. Το φύλο του υποκειμένου της μετανάστευσης δεν είναι απλά μια τεχνική λεπτομέρεια, αλλά ένα ουσιαστικό πολιτικό ζήτημα. Η αποσιώπηση της πολυμορφίας των γυναικείων μεταναστευτικών ταυτοτήτων δεν είναι απλά ένα κενό ή μια παράληψη στις επίσημες πολιτικές για τη μετανάστευση αλλά ενισχύει την εδραίωση των έμφυλων ανισοτήτων και ασυμμετριών που επικρατούν.

Amedeo Bertolo: Η Ουτοπική Λειτουργία και το Αναρχικό Φαντασιακό

Μια βαθιά μεταμόρφωση των βασικών κοινωνικών δομών – μια «επανάσταση», ότι και αν εννοεί κανείς με αυτό – απαιτεί επίσης μια βαθιά μεταμόρφωση των ψυχολογικών δομών, και οι δυο αυτές μεταμορφώσεις μπορούν να υλοποιηθούν μόνο υπό την πίεση μιας έντονα ισχυρής συναισθηματικής αλλαγής, μια ισχυρή και παθιασμένη θέληση για μεταμόρφωση που εξαπλώνεται σε όλους τους ηγετικούς κοινωνικούς παράγοντες («πρωτοπορίες» στο στρατιωτικό-μαρξιστικό λεξιλόγιο, «ενεργές μειονότητες» σε εκείνο του ελευθεριακού κινήματος του 1968) αλλά και μέσα από πιο υπολογίσιμου μεγέθους λαϊκό περιβάλλον (τους εκμεταλλευόμενους, τους κυριαρχημένους, τους ταπεινωμένους…). Αυτό υποδηλώνει πως πρέπει να υπάρχει ικανή διάχυση ενός φαντασιακού που πυρπολεί την ψυχή ( όχι μόνο μια που να θερμαίνει χλιαρά τις νοσταλγικές μας μνήμες και ανακουφίζει τις απογοητεύσεις μας), ένα φαντασιακό που μπορεί να γίνει εμπρηστικό. Κατά την άποψη μου, η ουτοπική διάσταση είναι σημαντική για την ανατρεπτική λειτουργία του φαντασιακού. Έτσι θα μιλήσω για την ουτοπία και θα μιλήσω, απολύτως προβλέψιμα, «με αναρχικό τρόπο». Πριν ξεκινήσω οποιαδήποτε κριτικό στοχασμό πάνω στην ουτοπία, είναι σημαντικό να προσφέρω μερικούς εννοιολογικούς ορισμούς, έννοιες και περιεχόμενα. Πράγματι, όπως και με πολλούς άλλους όρους (π.χ. «σοσιαλισμός», «ελευθερία», «εργατική αυτοδιαχείριση», «δημοκρατία»), η «ουτοπία» είναι μια λέξη-περιέκτης στην οποία μπορεί κανείς να τοποθετήσει πολλά πράγματα – και πράγματι, πολλοί το έχουν κάνει· κάποια από αυτά είχαν εμφανή συνάφεια, κάποια από αυτά ήταν έντονα αντιφατικά. Αυτές οι διαφωνίες δεν οφείλονται μόνο στις διαφορετικές συμπεριφορές σε σχέση με την υπάρχουσα κοινωνική τάξη, δηλαδή, τις ιδεολογικές υποθέσεις εκείνων που εξέφρασαν ή εκφράζουν μια συγκεκριμένη γνώμη, αλλά επίσης στην πολλαπλότητα των νοημάτων που μπορούν να αποδοθούν στη λέξη «ουτοπία».

Γιατί Όλοι Μισούν την Αστυνομία. Μια Ιστορία σε 9+1 Τραγούδια Ξανά

Ας ξεκινήσουμε με ένα φαινομενικά άσχετο ερώτημα: Τι είναι συμμορία; Αν και δεν υπάρχει ένας κοινός ορισμός, μια εγκληματική συμμορία σχεδόν πάντοτε έχει ξεκάθαρη ιεραρχική δομή· ισχυρή συνοχή της ομάδας· ένα κώδικα πίστης και σιωπής. Ωστόσο αυτά είναι στοιχεία που μοιάζουν να περιγράφουν και τον μηχανισμό που το κράτος έχει δημιουργήσει για την άσκηση του μονοπωλίου που κατέχει στη βία, νόμιμη ή αυθαίρετη, την αστυνομία. Έτσι ο πειρασμός να αναρωτηθούμε αν η αστυνομία είναι συμμορία, είναι κάτι παραπάνω από ισχυρός. Οι παρακάτω ιστορίες, ίσως να μη μας οδηγήσουν στο να απαντήσουμε καταφατικά ή αρνητικά αυτό το ερώτημα, αλλά ίσως να δώσουν μια μικρή βοήθεια.